πρόβολος

-ον, Α

βλ. πρόβολος.

————————

ο, ΝΑ, και πρόβολος, -ον, Α

νεοελλ.

1. ναυτ. πλάγιος ιστός που προεξέχει από την πλώρη ιστιοφόρου πλοίου, κν. μπομπρέσο

2. τεχνολ. α) (στη γεφυροποιία) η προεξοχή που κατασκευάζεται κυρίως στα υποβρύχια τμήματα τών μεσοβάθρων τής γέφυρας ποταμών, με σχήμα τριγωνικό ή σφηνοειδές ή ελλειπτικό και επίστεψη ημικωνική ή πυραμιδοειδή

β) (στην οικοδομική) οριζόντιο δομικό στοιχείο πακτωμένο στο ένα άκρο και ελεύθερο στο άλλο ή ελεύθερη κατά το ένα άκρο προέκταση δομικού στοιχείου πέρα από ένα έδρανο

γ) (στα λιμενικά έργα) κατασκευή που προεξέχει και είναι κάθετη ή λίγο λοξή προς την παραλία για να τήν προστατεύει από τις διαβρώσεις και τις διάφορες προσχώσεις που προκαλούν τα κύματα

δ) (υδραυλικά έργα) i) χαμηλό ανάχωμα, εγκάρσιο προς την όχθη χειμάρρου ή ποταμού για προστασία από τη διάβρωση, ή συστατικό μέρος τών έργων προστασίας ακτής εκτεθειμένης σε παράκτια μεταφορά υλικών από παράκτια κύματα

ii) προέκταση μώλου προστασίας ή κρηπιδώματος αγκυροβολιάς

αρχ.

1. καθετί που προεξέχει

2. φυσική προεκβολή ξηράς που εισχωρεί σε θάλασσα

3. αμυντήριο («τῇδε τῇ χώρα πρόβολον εἶναι τοῡ πολέμου», Ξεν.)

4. (για πρόσ.) υπερασπιστής, φρουρός, φύλακας

5. βλήμα

6. όπλο που καταλήγει σε αιχμή, θηρευτικό δόρυ

7. η επιφάνεια τού σφραγιδόλιθου

8. ως επίθ. αυτός που προτείνεται για διορισμό

9. μτφ. α) πέτρες στο μέσον δρόμου, ως εμπόδιο, πρόσκομμα («λιμένας προβόλων ένέπλησας», Δημοσθ.)

β) οτιδήποτε αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για κάτι («τὸν λογισμὸν ὡς πρόβολον ἐμποδὼν τῇ γλώττη κείμενον», Πλούτ.)

10. φρ. «πρόβολος ξύλων» — ξύλινα φράγματα κατάλληλα για την αναχαίτιση τής ορμής ποταμού.

[ΕΤΥΜΟΛ. < προ-* + -βολος (< βόλος < βάλλω), πρβλ. κατά-βολος].